مقدّمه

توسعه فرانت‌اند، بخشی از فرآیند طرّاحی وب است که مستقیماً با کاربر در ارتباط است. هدف اصلی این بخش، ارائه تجربه کاربری (UX) بهینه و رابط کاربری (UI) جذّاب است. با گسترش روزافزون اپلیکیشن‌های وب، امنیت فرانت‌اند به یکی از چالش‌های مهم برای توسعه‌دهندگان تبدیل شده است.

در این مقاله، تهدیدات امنیتی رایج در فرانت‌اند و راهکارهای مقابله با آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

تهدیدات امنیتی رایج در فرانت اند

XSS (Cross-Site Scripting) -1

• توضیح: در این حمله، مهاجم کدهای جاوااسکریپت مخرب را در صفحات وب تزریق می‌کند تا در مرورگر کاربر اجرا شوند.
• مثال: وارد کردن کد <script>alert('Hacked')</script> در یک فیلد ورودی.

راهکار های مقابله :

• استفاده از فریم‌ورک‌هایی مانند React و Angular که به‌طور پیش‌فرض از کدهای مخرّب جلوگیری می‌کنند.
• استفاده از Content Security Policy (CSP) برای محدود کردن اسکریپت‌های خارجی.
• اعتبارسنجی و پاک‌سازی ورودی‌های کاربر.

CSRF (Cross-Site Request Forgery) -2

• توضیح: مهاجم کاربر را فریب می‌دهد تا درخواست‌های غیرمجاز به سرور ارسال کند.
• مثال: کلیک روی لینکی که کاربر را ناخواسته از حساب کاربری‌اش خارج می‌کند.

راهکار های مقابله :

• استفاده از توکن CSRF در درخواست‌ها.
• استفاده از روش‌های تأیید هویت مانند SameSite Cookie برای جلوگیری از ارسال درخواست‌های غیرمجاز.

3- کلیک‌جکینگ (Clickjacking)

• توضیح: مهاجم صفحه‌ای مخرب را در قالب یک صفحه دیگر نمایش می‌دهد و کاربر را فریب می‌دهد تا روی عناصر آن کلیک کند.

راهکار های مقابله :

• استفاده از هدر امنیتی X-Frame-Options برای جلوگیری از بارگذاری صفحه در iFrame.
• پیاده‌سازی Content Security Policy (CSP).

4- لو رفتن اطّلاعات حساس

• توضیح: اطّلاعات حسّاس مانند توکن‌های کاربری یا API Key ممکن است به‌طور ناخواسته در سمت کاربر ذخیره شوند.

راهکار های مقابله :

• جلوگیری از Hard-Coding اطلاعات حساس در کد.
• استفاده از Environment Variables برای ذخیره کلیدها.
• پاک کردن داده‌های حساس از Local Storage و Session Storage.

تکنیک های امنیتی در توسعه فرانت اند

1- استفاده از Content Security Policy (CSP)

• CSP هدر امنیتی‌ای است که به مرورگر می‌گوید فقط اسکریپت‌ها و منابع مشخص‌شده را اجرا کند.

2- اعتبار سنجی ورودی ها

• همیشه داده‌های کاربر را در سمت کلاینت و سمت سرور اعتبارسنجی کنید.
• استفاده از کتابخانه‌های معتبر مانند Formik در React برای مدیریت فرم‌ها.

3- جلوگیری از Hard-Coding

• کلیدها و توکن‌های API را در کد منبع ننویسید. از Environment Variables برای ذخیره آن‌ها استفاده کنید.

4- استفاده از ابزارهای امنیتی

• ابزارهایی مانند Helmet.js برای تنظیم هدرهای امنیتی در برنامه‌های Node.js.
• ESLint برای تحلیل کد و جلوگیری از کدهای ناایمن.

تکنولوژی های امن برای توسعه فرانت اند

1- React.js

• React به‌طور پیش‌فرض از XSS جلوگیری می‌کند زیرا محتوای HTML را پاک‌سازی می‌کند.
• استفاده از dangerouslySetInnerHTML باید با احتیاط انجام شود.

2- Vue.js و Angular

• هر دو فریم‌ورک امنیت خوبی در برابر تهدیدات XSS و CSRF دارند.
• استفاده از Directives امن مانند v-html در Vue باید محدود شود.

3- ابزارهای امنیتی:

• Webpack و Parcel برای Minify کردن و بسته‌بندی امن فایل‌ها.
• Cypress و Jest برای تست امنیتی و عملکردی اپلیکیشن‌ها.

جمع بندی

امنیت فرانت‌اند بخش مهمّی از توسعه وب است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. تهدیداتی مانند XSS، CSRF و کلیک‌جکینگ می‌توانند باعث آسیب به کاربران و اعتبار سایت شوند. استفاده از فریم‌ورک‌های مدرن، پیاده‌سازی هدرهای امنیتی و اعتبارسنجی داده‌ها، می‌تواند امنیّت برنامه را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد.

با رعایت این اصول، می‌توان برنامه‌های فرانت‌اند امن‌تری طرّاحی کرد و تجربه‌ای مطمئن برای کاربران فراهم کرد.